OOGGETUIGE
Een van de merkwaardigste ontploffingen had in de laatste fase van de
V2-aktiviteit plaats. Een in de ochtend van 23 maart 1945 in het
Statenkwartier gestarte raket maakte zulke bijzondere omwentelingen, dat
het een uniek en bijzonder schouwspel was.
|
|
Gelanceerde V2-raket te Wassenaar.
Foto door E.J.
Rutten. Verzameling E.J. Rutten, Den Haag. |
De heer de Roos, die vanuit zijn research-laboratorium aan de
Schelpkade de raket tot het ogenblik van het neerstorten op de Westduinweg,
scherp in het oog hield, gaf zijn indruk als volgt weer: "Op 23 maart
om 08.47 uur hoorde ik het geluid van het afvuren en zag, hoe een raket
zich langs een koers met een aantal bochten omhoog werkte. Na drie of vier
bochten op tamelijk aanzienlijke hoogte, scheen de kracht van de raket te
verminderen, want zij maakte een salto en herstelde zich, maakte weer een
salto en nam een horizontale koers, waarbij zij zich van mijn standplaats
verwijderde. Toen, na nog een salto, raakte het projectiel in brand en
ontplofte. Duidelijk kon ik zien, hoe een groot aantal onderdelen omlaag
viel. Een dikke gele rook steeg op, terwijl de raket verticaal naar
beneden stortte. Er was een zeer zware ontploffing op het ogenblik, dat de
restanten op de grond sloegen. Later vernam ik, dat zij drie huizen in de
omgeving van de politiepost in de Duinstraat hadden vernield".
SLACHTOFFER
Hoe tragisch de inslag aan de Westduinweg in het leven van mensen kan
ingrijpen, getuigt de heer Van der Ende uit Scheveningen, zelf slachtoffer
van deze ramp. Ik citeer: "Ik sliep die bewuste morgen na een
nachtdienst. Mijn zuster wekte mij. In een fractie van een seconde zag ik
hem, maar ik kon het achteraf niet meer vaststellen. De V2-raket die door
hapering neerkwam op de woningen en het verhuis- en kolenbedrijf van de
firma Spaans, kostte zes mensen het leven. De heer Boin (passant), de heer
Kok, beheerder van het ernaast gelegen transformatorgebouw en vier
slachtoffers uit onze familie Van der Ende. Te weten: mijn vader, Adrianus
Sr, 56 jaar, mijn broer, Rochus 32 jaar en zijn twee zoontjes, Adrie 7
jaar en Wim 5 jaar oud. Ik verloor hiermee tevens mijn twee medefirmanten.
Ook zakelijk had de ramp ernstige consequenties. Zij waren van ons
huisadres, Schokkerweg 40, circa 8.00 uur naar de werkplaats aan de
Westduinweg 206 gegaan, waar de kinderen, die geen school hadden, wat
scharrelden en speelden. Toen die raket gevaarlijk rondtolde, zijn zij
gezamenlijk naar de schuilkelder bij lijn 11 gevlucht. Vader heeft woorden
van die strekking geroepen naar de buurvrouw. Na het vrijgeven van de
puinhoop door de Wehrmacht konden we met het uitgraven beginnen.
|
|
| V2-inslag op 23 maart 1945 aan de Westduinweg tegenover het
Lindoduin. Hierbij kwamen vier personen om het leven. Verzameling J.
van der Ende, Scheveningen. |
Het moet tussen 11.00 en 12.00 uur geweest zijn. De twee families
Spaans waren er toen al uitgekropen, bijna zonder letsel! Doordat bij de
een de kelder en bij de ander de keuken het net hield. Van het jongste
kind vonden we weinig, later nog dagen gegraven en het geringe ter aarde
besteld".
|
|
WAAROM STORTEN ZIJ NEER?
De reden is eenvoudig: de V2-raketten waren nog niet voldoende
betrouwbaar. Verder was er sprake van sabotage in de rakettenfabriek Dora
nabij Nordhausen. Bovendien speelde het weer ook een woordje mee.
RAKETINSLAG INDIGOSTRAAT
De meest bekende is de raketinslag in de Indigostraat hoek
Kamperfoeliestraat op 1 januari 1945 te 17.15 uur.
|
|
| Raketinslag op 1 januari 1945 in de Indigostraat hoek
Kamperfoeliestraat met zicht op de Rabarberstraat. Foto door H.C.
Mojet. Verzameling HGA, fotonr. 1944 XII 3. |
Het was een geluk bij een ongeluk, dat deze raketinslag laat op de
middag plaats vond, omdat toen veel mensen elders nieuwjaar aan het wensen
waren. Ik citeer: "Het noodlot trof een familie en vele anderen, die
het niet overleefden, om 18.00 uur op nieuwjaarsavond 1945. Een V2 boorde
zich al wentelend in de huizen van de Indigostraat hoek
Kamperfoeliestraat. Gewond en ontredderd zonder huis en goed trokken zij
naar de Malakkastraat. Op 25 januari 1945 viel weer een V2 in de
Riouwstraat hoek Borneostraat; een volledig doorgeblazen huis met door
puin bedekte kamers. Ze vertrokken weer naar de Carel Reinierszkade, recht
tegenover een Duits luchtafweergeschut (FLAK). Een blindganger hiervan in
de gang en veel luchtgevechten (:onveilig). Totdat het bombardement van
het Bezuidenhout hen deed vluchten naar familie in Noord-Holland. De
tocht, die lopend werd afgelegd, was angstig en vol ontberingen".
RAKETINSLAG RIJSWIJK
Een derde bekende V2-inslag is die van de Kruisvaarders van St. Jan te
Rijswijk aan de Van Vredenburchweg op 27 oktober 1944. Daarvan getuigen de
twee broers Piet en Bertus Teunissen, die toen in dit instituut woonden.
Ik citeer: "Zij hebben de V2-raket om 15.53 uur ("Zo'n
gebeurtenis vergeet je nooit meer") zien opstijgen vanaf het
Rijswijkse Bos op de voormalige oprijlaan van het Huis ter Nieuburg. Piet
zag, dat het niet goed ging aan de brede vlam van de raket in plaats van
de smal toelopende vlam. Dat laatste is goed te zien bij de huidige
raketlanceringen. De raket stortte vanaf circa één km hoogte neer vlak
bij de schuur van de Kruisvaarders. Zij renden snel de schuur in, maar dat
was geen garantie voor lijfsbehoud, omdat een van de jongens door een
bomscherf werd getroffen van achter de zaagmachine. Lanceringen vonden
vanaf 23 oktober 1944 bij de Naald plaats, die herinnert aan het Huis ter
Nieuburg en de Vrede van Rijswijk van 1697 (Duitsers hadden iets met
vrede). Merkwaardig is ook het overdag lanceren van de V2's. Dat de
laatste lancering reeds op 27 oktober 1944 plaats vond had te maken met de
Duitse bemanning van de bunker van Overvoorde. Daarin was veel wapentuig
opgeslagen en bovendien was er het hoofdkwartier ingericht van het
Commando van de Luchtwaffe. Als die bunker zou zijn geraakt, dan was
minstens heel Rijswijk de lucht ingevlogen. Dat was te gevaarlijk voor de
Duitsers".
|
