DEN HAAG STAAT IN BRAND!

De rook van de verschillende branden trok over de stad in de richting van het Staatsspoorstation, want de wind was West. Scheen het om half twee, dat dit wat verminderd nu, twintig minuten later, leek het wel weer erger. Hetzelfde straatbeeld vertoonde zich nog aan onze oogen. Wegtrekkende, angstig kijkende menschen, hoogbeladen wagentjes, sjouwende kinderen met wat schamel huisraad en torsende ouwe juffrouwen met stoelen en andere meubelen. Toch bleek het wel, in de omgeving waar we gebluscht hadden, dat daar de rust allengs wat wederkeerde. Enkele bewoners kwamen ietwat bedeesd poolshoogte nemen en knikten, na een onderzoek, goedkeurend. Een meneer kwam kijken en die zei: "O, gelukkig, de boel staat er nog. Wat zal moeder blij wezen. Toen we vannacht weg gingen, dacht ik, de heele straat gaat eran en spuiten kwamen er niet!" En naar ons uniform kijkend, vroeg hij: "Komen jullie heel uit Zaandam?" En toen hij hoorde dat dit wel het geval vlas, begon hij dadelijk over familie in Zaandam, en ik dacht, het zal er nog op uitdraaien, dat ik er komende dagen de groeten moet gaan doen, maar dat bleef gelukkig achterwege. Maar ik maakte hem er op attent, dat de mogelijkheid bestond, dat het toch wel binnen bij hem gebrand had. Hij keek eens vluchtig en zei: "Dat valt wel mee. In ieder geval staat de zaak nog overeind." En tevreden groetend vertrok hij.

De fijne stukjes vuur vlogen nog steeds langs de straten en kaden. Allerlei verbrande stofdeelen bezwangerden de lucht, zoodat stofbrillen weer onontbeerlijk waren.

Op bevel van den heer Kommandant vertrokken we met Autospuit en Materiaalwagen naar een ander stadsdeel. De Babyspuit werkte nog steeds gescheiden van ons, zoodat ik het contact daarmee had verloren, evenals dat het geval was met de Wormerveerder Collega's, die na de blussching van den brand in de De Carpentierstraat, naar de Laan van Nieuw Oost-Indië, de Sillestraat en de Merkusstraat waren gegaan. Ook die wisten dus wel wat ze doen moesten, want overal woedden groote branden en overal was belangrijk werk te verrichten en daar het in de eerste plaats ons allerbelangrijkste werk was te voorkomen, dat de branden zich zouden uitbreiden, daar werd steeds zooveel mogelijk een grens getrokken tusschen datgene, wat wel en wat niet brandde, om daarna over te gaan tot de afblussching van een of ander blok huizen.

Maar hoe stond het nu met de benzine?

Geen enkel corps had genoeg, ook Den Haag niet, Amsterdam niet en wij niet. Amsterdam wilde dan ook niet komen helpen. Toen die 33 spuiten 's Zaterdagavonds uit Den Haag weer vertrokken waren wegens gebrek aan benzine en enkele uren daarna de V-I's nog meer branden stichtten, wilde Den Haag opnieuw om, hulp vragen. Maar de telefoon was gestoord. Leiden kon men bereiken, maar die kon niet meer komen wegens gebrek aan brandstof.

Leiden belde den heer Fehres op en die probeerde hulp te krijgen van Amsterdam, maar ook dat lukte niet. Toen belde zijnedele Zaandam op en dat lukte wel, maar er werd bij gezegd. dat de benzine niet geremplaceerd kon worden. Maar de heer Kakes weet overal raad op en zoo ging de Zaan heen en waar het niemand was gelukt om in Den Haag nog wat benzine te vermeesteren, daar lukte dat wel den heer Kakes, die op nog een aardig kwantum beslag wist te leggen, zoodat we niet mochten mopperen, wat we dan ook niet hebben gedaan. Hadden wij die mogelijkheid vermoed, dan hadden we naar Den Haag meer spuiten en meer manschappen meegenomen. En omdat wij Zaankanters dus hulp kwamen bieden in een groote stad, waar zeer veel brand was, maar waar zoo goed als niet werd gespoten, daar ontving men ons met vreugde.

Het geschiedde onder andere, dat de Kommandant op zijn onderzoekingstocht door de stad 's morgens door en in een stadsdeel kwam, waar hulp dringend noodig was, maar waarvoor zijnedele geen spuiten disponibel had. Zoodra dit echter wel het geval was, zond hij ze er heen. En zoo kwam het voor, dat hij er des middags, na eenige uren, weer kwam, en dat men hem van blijdschap een ovatie bracht, omdat het gevaar zoo goed als geweken was.

Onder andere wisten onze menschen een zeer groot meubelmagazijn, dat gevaar liep, voor verbranding te behoeden. De Groep van de nummer Zeven werd aangewezen te gaan blusschen in de Amalia van Solmsstraat. Een deftige buurt met prachtige huizen en zeer rijke inboedels. Hier woonden menschen, van het Ministerie en menschen van adel. Op verscheidene plaatsen in deze lange bekende straat was brand. De inboedels stonden op straat, ja, des Zondagsmorgens hadden ze zelfs in den regen gestaan.

Maar diezelfde deftige inboedels waren een geweldige belemmering voor de blussching, want de spuiten konden de straat niet in en ook niet bij de putten komen. Want al die zware kasten enz. stonden op de puttendeksels. Zoo stonden er honderden. Veel bewoners waren niet eens meer te vinden, en personen om de boel weg te halen, waren er ook niet in de stad, want al het jonge volk is weggevoerd.

De autospuit werkte ook hier weer perfect. Het eene na het andere huis bluschten we weer. Natuurlijk waren ook in deze straat de meeste huizen reeds niet meer te redden, doch anderzijds werden toch weer door ons optreden geheele blokken behouden. Ook hier geschiedde het vaak, dat iemand om hulp vroeg terwijl er nog drie of meer andere adressen voorgingen, maar tenslotte is toch aan ieders verzoek voldaan, hoewel het zeer veel zorg en inspanning heeft gekost. Met weinig volk moesten ook hier de slangen binnendoor, drie à vier trappen opgevoerd worden om straks weer omlaag te worden gehaald en om ze dan daarnaast, of twee huizen verder, weer omhoog te brengen. En zoo groot werd het aantal aanvragen, dat we op het laatst geen druk genoeg overhielden om te spuiten, zoodat dan maar weer een of andere klant werd uitgeschakeld, die wachten moest tot we op een ander adres klaar waren.

En dezelfde moeilijkheden hadden ook de overige spuiten ..., maar vorderen deden we.

Opmerkelijk was, dat we den ganschen dag zoo goed als geen andere brandweerwagens hebben ontmoet, ook geen andere blusschers en geen andere spuitgasten. Wel een wagen met mannen uit Wassenaar, maar toen was het reeds laat in den middag.

Voor in deze Amalia van Solmsstraat weerde de groep van Brandmeester Verkade zich weer geweldig. De benzine-machinist was weer ontembaar in zijn vaart en wist van geen stoppen en van geen rusten. Maar allen deden hun uiterste best en dit moet gezegd: Zonder bijzondere wils- en krachtsinspanning zou het niet gelukt zijn de branden ook in deze straat tot stilstand te brengen.

Onze Materiaalwagen deed den ganschen dag uitstekend dienst. Slangen halen, de kleine spuit versleepen, orders halen en brengen, de Kommandant verplaatsen van de eene post waar we werkten, naar de andere, de heeren van de Rijksinspectie opzoeken, eten halen, de Wormerveerders opzoeken en eten brengen, benzine halen en weer rondbrengen, enz. enz. en zoo hadden wij van dien wagen zeer veel dienst, zoodat we tot den slotsom kwamen: Je kunt er niet buiten. Natuurlijk deden zich allerlei voorvallen voor, zoowel droevige als vrolijke, maar de vermelding daarvan zou dit verslag te uitvoerig maken. Een sombere gebeurtenis was deze.

Een boertje uit Naaldwijk kwam naar de stad met paard en wagen om zijn dochter te halen. Hij hoopte haar mee te nemen naar huis en ook haar inboedel te kunnen bergen. Maar voor het huis aangekomen, lag dit met den grond gelijk en een en ander brandde nog. Hij informeerde zoo hier en daar of men wat van zijn dochter wist maar niemand gaf hem uitsluitsel. Totdat hij bij een man informeerde van de Luchtbescherming, die hem vertelde, dat de bewoners onder het puin lagen. De echtgenoot van zijn dochter, zijn schoonzoon dus, scheen reeds sedert jaren in Engeland te vertoeven. Na een uur zag ik het boertje weer weggaan, met een leege wagen en een vol gemoed.

Een ander voorval was het volgende: Een advocaat in een zeer mooi hoog huis had één hoog een zeer mooie, prachtige piano staan, een zwaar exemplaar. Hoewel de heer Kakes hem uitdrukkelijk had gezegd, dat zijn huis geen nood had en dat hij het instrument gerust kon laten staan, wilde hij het beslist naar buiten hebben. Hij wilde het van boven af aan onze slangenlijn laten zakken, maar we beduidden hem, dat dat niet kon. Ik zei hem, dat, als hij geen hijschgerei had en geen hijschbalk met takel, het hem dan niet zou gelukken. Maar de piano wou hij niet in huis laten, want daar naast stond het huis in brand. Al ons redeneeren gaf niets. Ook de enkele menschen, die hij bij zich ad om hem te helpen schudden het hoofd, en toen ik schouderophalend de statige trappen afkwam, zei zijn vrouw tegen me; "Ja, ziet u, mijn man is zo bijzonder aan die piano gehecht, dat hij dit klavier voor geen geld van de wereld wil missen."

"Ja, Mevrouw," zei ik, "maar het is niet noodig en het ding komt wel beneden, maar aan gruzelementen." Maar de man van het Recht was ook een man van de Wil en ik hoorde hem boven zeggen: "Als hij het raam niet uit kan, dan de trap maar af."

Het was een prachtige, breede trap en een statige hal. Het was geheel in stijl met de buurt en met het huis. Elk oogenblik zou je verwachten, dat één of ander Hoogwaardigheidspersoon in schitterende kleedij, voorafgegaan door herauten, die statietrap zou afkomen, maar dat gebeurde niet. Wel kwam Jan Noomen van boven af met een zwart besmeurd gezicht, maar daar bleef het ook bij.

"Ik geloof," zei Jan; "dat die meneer er bijstaat te grienen, zóó gaat het hem aan zijn hart. O, o, wat is die man zenuwachtig."

We gingen maar weer aan ons werk. Als hij straks naar beneden komt rollen hooren we het wel. En toen we buiten voor het huis stonden, kwam ook Piet Sligcher bij ons staan, toen we plotseling de piano hoorden bespelen.

Hoor toch, wat vreemd ineens, en dat hier in deze droeve omgeving. Het was als een bloem op een mestvaalt. Prachtig! Een Meesterhand op een juweel van een piano. En hoor, daar zong er een: houd eens stil!